สิว (Acne)

สิวเกิดจากอะไร …..

สิวเกิดจากการอุดตันที่รูขุมขนบริเวณผิวหนัง  ปัจจัยหลัก ๆ ในการเกิดสิวคือ ร่างกายของเราผลิตน้ำมันจากต่อมไขมันมากเกินไป บริเวณชั้นผิวหนังมีต่อมไขมันขนาดเล็กจะแทรกตัวอยู่กับรูขุมขนใต้ชั้นผิวหนัง โดยต่อมไขมันซึ่งเรียกว่า “ซีบัม” จะคอยสร้างสารไขมัน เพื่อหล่อลื่นขนและเส้นผม  และความชุ่มชื้นให้กับเซลล์ผิวจนเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วไปอุดตันรูขุมขน  และการติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณผิวหนังทำให้เกิดการอักเสบ กลายเป็นสิวนั่นเอง  

สิวมีกี่ประเภท

1. สิวหัวขาว Whitehead

สิวอุดตันหัวปิด มีลักษณะเป็นตุ่มนูน สิวยังไม่มีรูเปิด จึงทำให้ดันผิวจนนูนขึ้นมา เมื่อใช้มือลูบจะรู้สึกเหมือนมีไตก้อนเล็ก ๆ บีบออกยาก เพราะรากสิวลึก สิวประเภทนี้เมื่อปล่อยไว้นานจะขยายขนาดขึ้น และมีโอกาสกลายเป็นสิวอักเสบชนิดต่าง ๆ ได้สูง

2. สิวหัวดำ Blackheads

สิวอุดตันหัวเปิด มีลักษณะเป็นตุ่มนูน เม็ดเล็ก ๆ มีรูเปิดออกจนเห็นหัวสิวและมีจุดสีดำอยู่บริเวณตรงกลาง จุดสีดำนี่แหละค่ะที่เกิดจากน้ำมัน ทำปฏิกิริยา oxidation กับออกซิเจนในอากาศ เปลี่ยนไขมันเป็นสีดำ

3. สิวเสี้ยน/สิวอุดตัน Comedone 

เกิดจากความผิดปกติของรูขุมขน ทำให้เกิดสิวที่มีลักษณะคล้ายสิวอุดตันหัวดำเพียงแต่ สิวเสี้ยน นั้นจะมีกระจุกขนเล็ก ๆ หลายเส้นแทรกอยู่ในหัวสิวอุดตัน จึงทำให้มีลักษณะเป็นจุดดำเล็ก ๆ หรือมีหนามแหลมยื่นออกมาทางรูขุมขนจำนวนมาก ซึ่งพบได้มากและสังเกตเห็นได้ง่ายบริเวณปลายจมูก คาง ข้างแก้ม และหน้าผาก

4. สิวอักเสบแดงเป็นก้อน Nodular Acne 

เป็นสิวอักเสบชนิดหนึ่ง ลักษณะเป็นตุ่มสีแดงขนาดใหญ่ (ขนาดเกิน 0.5 ซม.) อยู่ใต้ผิวหนัง จับดูจะรู้สึกเป็นไตแข็ง ๆ เมื่อสัมผัสจะรู้สึกเจ็บ แบคทีเรียและน้ำมันในตุ่มสิวแตกกระจายอยู่ใต้ผิวหนัง สิวจะอักเสบนานหลายวัน เมื่อหายอาจเกิดแผลเป็นได้

5. สิวชนิดตุ่มนูนแดง Papule 

สิวอักเสบชนิดถัดมา คือสิวตุ่มแดง เป็นตุ่มแดงเจ็บ ขนาดเล็ก (ไม่เกิน 0.5 ซม.) ส่วนมากสิวชนิดนี้เป็นสิวอักเสบในระยะแรกที่พัฒนามาจากสิวอุดตัน ขนาดจะเล็กกว่าสิวแบบ Nodular Acne และไม่มีอาการเจ็บเท่าไหร่

6. สิวหัวหนอง Pustule 

เป็นสิวอักเสบที่มีลักษณะเป็นตุ่มแดงและปวด ข้างบนตุ่มมีหัวหนองสีเหลืองเป็นสิวที่มีอาการอักเสบมากกว่าสิวอักเสบชนิด Papule หรืออาจเกิดจากสิวที่มีการติดเชื้อแบคทีเรียอื่นแทรกซ้อน

7. สิวหัวช้าง Acne Conglobata 

เป็นสิวอักเสบชนิดรุนแรง มักเป็นในวัยรุ่นที่มีผิวหน้ามันมาก บางรายมีประวัติคนในครอบครัวเป็นสิวหัวช้างด้วยสิวหัวช้างมีลักษณะเป็นสิวอักเสบรุนแรงทุกชนิดขึ้นรวมกันหนาแน่น 

ปัจจัยกระตุ้นการเกิดสิว

• อาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาลสูง

• พันธุกรรม

• ความเครียด

• นอนไม่เพียงพอ

• ฮอร์โมน

• ประจำเดือน

• เครื่องสำอาง

• สุขภัณฑ์ทำความสะอาดหน้า

• เหงื่อไคล

• ฝุ่น มลภาวะ

• การรับประทานยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด

การดูแลรักษา

เป้าหมายในการรักษาสิวคือ การช่วยให้สิวยุบตัวลงโดยเร็ว หยุดการเกิดสิวใหม่ และป้องกันการเกิดแผลเป็น โดยแพทย์จะเป็นผู้จะพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสม โดยคำนึงถึง อายุ ชนิดของสิว และระดับความรุนแรง

ยาทาเฉพาะที่ หรือ ยารักษาสิวชนิดใช้ภายนอก (Topical medications)

• ยาปฏิชีวนะชนิดทา (Topical antibiotics) โดยใช้ร่วมกับยาทาเฉพาะที่ชนิดอื่น เพื่อยับยั้งแบคทีเรีย และลดการผลิตน้ำมัน

• ยาทาเรตินอยด์ (Retinoids) ที่มีส่วนผสมของอนุพันธ์วิตามิน A เพื่อรักษาสิวและรอยโรคที่อาจทำให้เกิดสิวซ้ำ และช่วยลดเลือนริ้วรอยจากแผลเป็น

• กรดอะเซลาอิก (Azelaic acid) และกรดซาลิไซลิก (Salicylic acid) มีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรีย ช่วยสลายสิวหัวดำและสิวหัวขาว และยังช่วยลดการผลัดเซลล์ผิวในรูขุมขน

• ซัลเฟอร์ (Sulfur) หรือกำมะถัน มีประสิทธิภาพช่วยสลายสิวหัวดำ และสิวหัวขาว

ยารักษาสิวชนิดรับประทาน (Oral medications)

• ยาปฏิชีวนะ (Oral Antibiotics) ที่ช่วยชะลอ หรือหยุดการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและลดการอักเสบ โดยแพทย์จะสั่งยาปฏิชีวนะชนิดรับประทานร่วมกับชนิดที่ใช้ทาภายนอกสำหรับสิวที่มีระดับความรุนแรงปานกลางถึงรุนแรงมาก เช่น สิวอักเสบชนิดรุนแรง หรือสิวเรื้อรัง

• ยาคุมกำเนิดชนิดรับประทาน (Oral contraceptives) ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนแอนโดรเจนที่เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดสิว

• ฮอร์โมนต้านฤทธิ์แอนโดรเจน (Anti-androgen agents) เป็นยาต้านฮอร์โมนแอนโดรเจนสำหรับผู้หญิง มีคุณสมบัติช่วยลดผลกระทบของฮอร์โมนแอนโดรเจนที่ส่งผลต่อการทำงานของต่อมไขมันใต้ผิวหนัง

• เรตินอยด์ (Retinoids) หรือยากลุ่มอนุพันธุ์วิตามิน A แบบรับประทาน ช่วยรักษาสิว และช่วยลดเลือนแผลเป็นจากสิว

การรักษาสิวด้วยการบำบัด (Acne therapies) 

ในผู้ที่เป็นสิวอักเสบรุนแรงหรือไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาทาเฉพาะที่และ/หรือยารักษาสิวชนิดรับประทาน แพทย์อาจพิจารณาใช้วิธีการอื่น ๆ ในการรักษา เช่น

• การบำบัดด้วยแสง (Light therapy) เป็นการฉายแสง LED ความเข้มสูงช่วยกระตุ้นกลไกการฟื้นฟูของเซลล์ผิว และช่วยลดเลือนริ้วรอย

• การผลัดเซลล์ผิวด้วยสารเคมี (Chemical peeling) เป็นการบำบัดด้วยสารเคมีเพื่อช่วยผลัดเซลล์ผิวที่ตายแล้วออกเพื่อสร้างเซลล์ผิวใหม่ อาทิเช่น AHA BHA  ช่วยในการทำให้หัวสิวแห้ง และผลัดเซลล์ผิวชั้นนอกที่ตายแล้วออกไป และลดโอกาสการเกิดการอุดตันของผิว 

• การกดสิว (Comedone extraction) แพทย์อาจพิจารณาการรักษาสิวโดยการกดสิวทั้งสิวหัวขาว สิวหัวดำ สิวซีสต์ที่รักษาไม่หายด้วยการทายาเฉพาะที่เพื่อช่วยด้านภาพลักษณ์และบุคลิกภาพของผู้รับการรักษา อย่างไรก็ตามการกดสิวอาจทำให้เกิดแผลเป็น และอาจต้องมีการบำบัดสภาพผิวเพิ่มเติม

• ยาฉีดสเตียรอยด์ (Steroid injection) แพทย์อาจพิจารณาให้ยาฉีดสเตียรอยด์เพื่อช่วยลดการอักเสบของสิวอักเสบชนิดรุนแรง โดยฉีดตรงไปที่ผิวหนังบริเวณสิวอักเสบเพื่อช่วยให้สิวยุบตัวเร็วและลดความเจ็บปวด โดยอาจมีผลข้างเคียงคือทำให้ผิวบาง และสีผิวบริเวณที่ฉีดเข้มขึ้น

การป้องกันการเกิดสิว

• ล้างหน้าเป็นประจำ และล้างหน้าให้สะอาดด้วยผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยนต่อผิว 

• ทาครีมบำรุงผิวสูตรอ่อนโยน

• หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์/เครื่องสำอางที่อาจทำให้เกิดการระคายเคืองผิวหน้า 

• หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีน้ำตาลสูง หรือไขมันสูง

• หลีกเลี่ยงการเผชิญกับแสงแดดโดยตรงเป็นเวลานาน

• ไม่ใช้มือที่ไม่ได้ทำความสะอาดสัมผัสโดยตรงที่ใบหน้า

• ออกกำลังกาย และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

• ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย และไม่เครียด

• ทานยาคุมกำเนิด ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อน

พญ. ทิพย์ทิวา นนทมา